Thông tin mới nữa là xuất khẩu của Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Australia, trong tháng qua đã giảm 25 %; nhập khẩu giảm 24,1 % trong khi nhập khẩu tháng Giêng giảm tới 43,1 %. Xuất khẩu tháng 11, 2008 của Trung Quốc đạt 39 tỷ US$, nhưng tháng 2 năm nay chỉ đạt 4,8 tỷ US$. Trung Quốc tiêu thụ hơn một nửa số than nhiệt điện thế giới, mặc dù các quốc gia Á Châu khác, nhất là Nhật Bản, là những nước nhập khẩu hàng hoá lớn hơn.

Rio Tinto và Xstrata, công ty xuất khẩu than nhiệt điện lớn nhất Australia, đã chấp nhận giá than 70-72 US$/tấn than với Chubu Electric, công ty điện lực lớn thứ 3 ở Nhật Bản, so với giá 125 US$/tấn trong hợp đồng của năm ngoái. Gía năm nay vẫn cao hơn 25 % so với giá 56 US$ của năm 2007. Chubu tiêu thụ mỗi năm khoảng 10 triệu tấn than.

Giảm giá này bắt đầu áp dụng từ 01/4/2009. Như vậy, giá đàm phán hợp đồng còn cao hơn giá giao ngay. Gía bán giao ngay từ Newcastle, cảng xuất khẩu than nhiệt điện lớn nhất thế giới ở Australia, đã tụt xuống còn 61,70 US$/tấn trong tuần qua, giảm 23 % so với 3 tuần trước đó. Khi có tín hiệu nhu cầu suy giảm, các tàu biển xếp hàng để nhận than tại cảng Newcastle giảm từ 70 tầu trong tháng 11, 2008 xuống còn 15 tầu trong tháng qua.

Áp lực lên giá than xẩy ra khi ông Dominique StraussKahn, Tổng Giám đốc của IMF cảnh báo cuộc suy thoái có thể khiến hàng triệu người lâm vào nghèo đói.

Xstrata và Rio Tinto khai thác hơn một nửa sản lượng than nhiệt điện cho xuất khẩu của Australia, mỗi năm nước này xuất khẩu 130 triệu tấn than nhiệt điện.

Nhờ có thành công giá hợp đồng cao hơn giá giao ngay mà cổ phiếu của Xstrata tăng 8 % tại Thị trường Chứng khoán London ngày 12/3/2009; và cổ phiếu của Rio Tinto cũng tăng 3 %.

Cục Kinh tế Tài nguyên và Nông nghiệp Australia (ABARE) dự đoán trong tuần trước doanh số xuất khẩu than nhiệt điện có thể giảm 28 % và đạt 13,2 tỷ A$ trong 2009-10 so với doanh số 18,5 tỷ A$ của năm ngoái. Doanh số xuất khẩu than nhiệt điện năm 2013-14 có thể đạt 17,9 tỷ A$.

ABARE dự báo trong năm tới giá than nhiệt điện của Australia bán ra với giá 100 A$/tấn, trong khi đó giá bán năm nay là 141 A$/tấn. Như vậy giá năm tới còn thấp hơn giá mà Rio-Xstrata đã thoả thuận bán.

Than nhiệt điện là khoản doanh thu xuất khẩu lớn thứ 3 của Australia chỉ sau than mỡ và quặng sắt.

Gía dầu thô vừa qua đã tăng và báo cáo tuần này cho biết than hoá bột, có thể được bán như là than nhiệt điện, được bán với giá trao ngay 90 US$/tấn tại phao cảng Newcastle.

Gía than nhiệt điện ký với Chubu Electric sẽ là giá hướng dẫn cho các công ty điện lực khác và các khách hàng lớn trong khu vực Thái Bình Dương trong các cuộc đàm phán hợp đồng.

Phái đoàn của Xstrata và Rio Tinto vẫn đang ở Nhật Bản để đàm phán tiếp với các công ty điện lực khác.

Trần Minh Huân

The Australia, 05-13/3/2009,