Việc từ chối này làm tê liệt tương lai của OZ và phủ đám mây lên các thương vụ khác giữa Trung Quốc và Australia cũng đang đợi được phê duyệt. Quyết định từ chối này của Bộ trưởng Swan có thể gây lo ngại rằng Australia sẽ ngần ngừ bán các tài sản khai khoáng của mình cho các công ty quốc doanh Trung Quốc và có thể làm tê liệt đầu tư 19,5 tỷ của Chinalco vào Rio Tinto và đầu tư của Valin vào Fortuscue.

Thương vụ của Minmetalss được coi là kém hấp dẫn hơn so với thương vụ của Chinalco vì tài sản của OZ không phải là mỏ quặng sắt mang tính chiến lược.

“Hoạt động khai khoáng ở Prominent Hill của OZ Minerals tại khu vực cấm Woomera tại miền Nam Australia,” ông Wayne Swan-Bộ trưởng Bộ Ngân khố nói, “Khu vực thử vũ khí Woomera là khu vực duy nhất và nhạy cảm đối với quốc phòng của Australia.”

OZ Minerals và Minmetals nói họ sẽ xem lại thương vụ này.

Mỏ Prominent Hill được xem là tài sản hàng đầu của OZ và các nhà phân tích hỏi liệu Minmetals có chuẩn bị tiếp tục thương vụ mua lại OZ mà không có tài sản mỏ, nếu không thì OZ phải quay lại đàm phán với các khách vay tiền của mình.

OZ có thể bán đi một số tài sản khác nhỏ hơn trong đó tất cả hoặc một phần tài sản đáng giá ở Mỏ Prominent Hill, nhưng cũng chỉ trị giá 500 triệu đô la Australia.

Công ty Hindalco Industries và công ty Vedanta Resources của Ấn Độ cũng để mắt tới OZ Minerals. BHP Billiton-công ty khai khoáng lớn nhất thế gới-cũng được cho là quan tâm đến toàn bộ hoặc một phần của Mỏ Prominent Hill. BHP được coi là đối tác hợp lý nhất bởi vì BHP đang vận hành Mỏ Olympic Dam gần Mỏ Prominent Hill và có khả năng nấu luyện kẽm tại chỗ rồi xuất đi nước ngoài. Nhưng BHP vẫn giữ kín ý định của mình.

Trung Quốc đang tăng cường đầu tư vào Australia, một đất nước luôn mở cửa cho đầu tư nước ngoài. Các nhà chức trách Australia phải quyết định về việc Chinalco chào mua một phần tài sản của Rio Tinto với 19,5 tỷ US$ và Hunan Valin Iron & Steel chào mua cổ phần của Fortescue Metals với giá 770 triệu US$.

Từ tháng 7 năm ngoái, Australia đã lùi thời gian xem xét thương vụ của Chinalco tới tháng 6 tới. Một vài cổ đông của Rio đã phản đối kế hoạch này của Chinalco.

Ông Stephen Smith-Bộ trưởng Bộ Ngoại giao của Australia-nói hôm 27/3 tại Bắc Kinh: “Chúng tôi khuyến khích đầu tư nước ngoài, đầu tư vốn tại Australia, đây là một trong những cách để tiếp tục xây dựng nền kinh tế của Australia. Nhưng lúc này lúc khác hoàn cảnh khó khăn xẩy ra và chúng tôi phải xử lý vấn đề trên lợi ích quốc gia.”

OZ minerals-công ty khai thác kẽm lớn thứ 2 thế giới-đang vật lộn thanh toán món nợ 1,3 tỷ US$ đến hạn phải tra cho các con nợ.

Nói chung các công ty khai khoáng đang phải gồng mình lúc kinh tế toàn cầu suy thoái và nhu cầu nguyên liệu thô giảm đi.

Nói chung Australia hoan nghênh đầu tư nước ngoài, Hội đồng Thẩm đinh Đầu tư nước ngoài của Australia (FIRB) chỉ ra quyết định chủ yếu dựa trên xem xét khía cạnh kinh doanh. Nhưng việc đầu tư ngày càng tăng từ các doanh nghiệp Trung Quốc đã khiến cho FIRB phải có một tầm nhìn mới trước khi ra quyết định.

Trần Minh Huân

BBC News, 27/3/2009

The World Today, 27/3/2009

Reuters, 28/3/2009