Để giải quyết những khó khăn, tồn tại của công nghệ nổ mìn tại các mỏ than hầm lò, Viện Khoa học Cụng nghệ Mỏ đã thực hiện đề tài cấp Bộ Công Thương
“Nghiên cứu áp dụng công nghệ khai thác và đào lò sử dụng kíp vi sai phi điện phòng nổ chế tạo trong nước
Trong công tác đào lò khai thác than, khoan nổ mìn vẫn là phương pháp chính để phá vỡ than, đá, chủ yếu sử dụng kíp vi sai điện an toàn loại KVĐ-8Đ để kích nổ thuốc nổ an toàn AH1, thuốc nổ nhũ tương lò than hoặc sử dụng kíp vi sai điện loại KVĐ-8N để kích nổ thuốc nổ nhũ tương lò đá P113. Tuy nhiên, qua theo dõi công nghệ nổ mìn bằng kíp vi sai điện tại các mỏ hầm lò cho thấy một số nhược điểm như tiến độ nổ ngắn (< 3m); đấu nối mạng nổ phức tạp, dễ bỏ sót lỗ mìn; độ bền dây dẫn điện của kíp thấp, nên hay xảy ra hiện tượng đứt dây, dẫn đến sự cố mìn “câm”, quy mô bãi mìn nhỏ, thời gian đấu nối mạng nổ lâu, làm ảnh hưởng đến hiệu quả, đào lò, khai thác
Một số nước có nền công nghiệp khai thác than phát triển đã nghiên cứu, chế tạo kíp nổ vi sai phi điện an toàn để sử dụng trong sản xuất than hầm lò. Ba Lan và Slovakia đã áp dụng sơ đồ công nghệ khai thác chia lớp bằng, lò dọc vỉa phân tầng, nổ mìn trong lỗ khoan dài sử dụng kíp nổ vi sai phi điện an toàn áp dụng cho điều kiện vỉa dày, dốc. Trong các sơ đồ công nghệ này, chiều cao phân tầng lên đến 30m, nạp mìn bằng thủ công hoặc bằng máy (sử dụng khí nén). Việc nâng chiều cao phân tầng lên 2,5 ¸ 3,0 lần đã góp phần nâng cao hiệu quả và an toàn trong khai thác vỉa dày, dốc nhờ giảm chi phí mét lò chuẩn bị (từ 2 ¸ 3 lần), giảm chi phí bảo vệ, chống xén lò chuẩn bị, nâng cao năng suất lao động. Với các điều kiện địa chất kỹ thuật cho phép, một số nước như Thụy Điển, CH Séc, Áo, đã sử dụng kíp nổ vi sai phi điện an toàn để đào các đường lò trong đá tại các mỏ có khí và bụi nổ. Trong trường hợp này, kíp nổ vi sai phi điện an toàn thường được sử dụng với lỗ khoan sâu, tiến độ nổ lớn (> 3m), thuốc nổ có sức công phá lớn và đã góp phần nâng cao tốc độ đào lò và an toàn lao động.
Để giải quyết những khó khăn, tồn tại của công nghệ nổ mìn tại các mỏ than hầm lò, Viện Khoa học Cụng nghệ Mỏ đã thực hiện đề tài cấp Bộ Công Thương
“Nghiên cứu áp dụng công nghệ khai thác và đào lò sử dụng kíp vi sai phi điện phòng nổ chế tạo trong nước”. Mục tiêu chính của đề tài là nghiên cứu chế tạo kíp nổ vi sai phi điện an toàn trong nước và đề xuất, xây dựng được các sơ đồ công nghệ, hộ chiếu trong đào lò và khai thác sử dụng loại kíp trên nhằm nâng cao hiệu quả, an toàn sản xuất. Viện đã phối hợp với Công ty TNHH MTV Hóa chất 21 (Nhà máy Z121 - Bộ Quốc phòng) nghiên cứu, chế tạo thành công kíp vi sai phi điện an toànhầm lò mã hiệu KVPA8Đ.
Các sản phẩm kíp nổ vi sai phi điện an toàn hầm lò KVPA8Đ chế tạo thử đã được kiểm tra tại Nhà máy Z121 và nổ thử nghiệm trong môi trường có khí mê tan, trong buồng nổ kín có hàm lượng khí mêtan 9% ± 0,3 tại phòng thí nghiệm của Trung tâm An toàn Mỏ để kiểm tra khả năng cháy nổ. Phương pháp nổ thử nghiệm được chọn xây dựng trên cơ sở một số tiêu chuẩn của nước ngoài như: tiêu chuẩn của Ba Lan PN-92/C-86015 “Thử nghiệm độ an toàn của thuốc nổ đối với khí mêtan”; tiêu chuẩn công nghiệp của Nhật Bản, JIS K4821-1971 về kíp nổ an toàn, v.v…
Đặc tính kỹ thuật của kíp vi sai phi điện an toàn hầm lò do Viện Khoa học Công nghệ Mỏ và Nhà máy Z21 phối hợp nghiờn cứuên cứu chế tạo
TT |
Thông số kỹ thuật |
Đơn vị |
Trị số |
Ghi chú |
1 |
Đường kính ngoài |
mm |
3,0 |
|
2 |
Tốc độ dẫn nổ |
m/s |
≥ 1700 |
|
3 |
Độ bền kéo của dây |
kG |
≥ 25 |
|
4 |
Chiều dài dây |
m |
2 ¸ 300 |
|
5 |
Màu sắc dây |
- |
- |
Đỏ |
6 |
Màu sắc nhãn kíp và móc chữ J |
- |
- |
Da cam |
8 |
Vật liệu làm vỏ kíp |
- |
- |
Đồng Mo |
9 |
Chiều dài vỏ kíp |
mm |
52 ¸ 62 |
|
10 |
Đường kính ngoài của kíp |
mm |
max 7,1 |
|
11 |
Cường độ nổ của kíp |
- |
số 8 |
|
12 |
Độ bền mối ghép miệng của kíp |
kG |
2,0 |
|
13 |
Khả năng chịu nước của kíp |
giờ |
8 |
|
14 |
Số kíp vi sai |
- |
10 |
|
15 |
Thời gian vi sai |
ms |
25 ¸ 400 |
|
Kíp vi sai phi điện an toàn hầm lò đã được đưa vào áp dụng thử nghiệm trong công nghệ nổ mìn lỗ khoan dài tại các mỏ than hầm lò vùng Quảng Ninh. Bộ Công Thương đã chỉ đạo Viện Khoa học Cụng nghệ Mỏ và một số đơn vị liên quan phối hợp xây dựng Quy chuẩn quốc gia về kíp nổ vi sai phi điện an toàn, tạo cơ sở để chế tạo, sử dụng rộng rãi phụ kiện nổ này nhằm nâng cao hiệu quả, an toàn trong khai thác than hầm lò./.
Đinh Thị Mơ |