Ảnh minh họa

Trong khai thác khoáng sản bằng phương pháp hầm lò, vận tải luôn được xem là một khâu quan trọng. Theo thời gian, cùng với việc áp dụng các tiến bộ về khoa học và kỹ thuật trong khai thác, công tác vận chuyển nguyên vật liệu và các sản phẩm khai thác bằng xe tải trong hầm lò dần được hoàn thiện. Các xe tải sử dụng trong hầm lò hiện đang được đầu tư sản xuất theo hướng dễ sử dụng và bảo dưỡng, nâng cao thời gian, quãng đường vận hành cũng như năng suất vận chuyển.

Các số liệu thống kê trong sản xuất và kinh doanh của Tập đoàn Xây dựng và Khai thác mỏ Sandvik (Sandvik Mining and Construction) cho thấy, nhu cầu về xe tải đã tăng ổn định trong vòng 10 năm qua và có khả năng đạt mức cao nhất trong năm nay.

Tới nay, Toro là sản phẩm xe tải độc quyền của Sandvik, đã có 250 xe có trọng tải 50 tấn, 67 xe trọng tải 40 tấn và 35 xe trong tải 60 tấn với thời gian làm việc trên 30.000 giờ được Tập đoàn này bán ra thị trường trong quý I năm 2011.

Nếu như trước đây, Toro 50 là loại xe tải hàng đầu của Tập đoàn thì ngày nay phải kể đến các sản phẩm mới như T50D chạy bằng động cơ diesel, TH550 với hệ thống điều khiển bằng điện tử và thủy lực đã được cải tiến … Đến nay, tất cả sản phẩm xe tải của Tập đoàn đều sử dụng hệ điều khiển điện tử VCM với cấu hình ở mức độ cao hơn.

Một trong những quan ngại về an toàn trong vận tải hầm lò là vấn đề cháy nổ. Trong hoạt động khai thác hầm lò luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ thiết bị cũng như nguyên vật liệu, đặc biệt là trong môi trường có hàm lượng khí mêtan cao. Ngày nay, các xe tải của Tập đoàn Sandvik đều được trang bị hệ thống dập lửa bằng nước Sandvik FS 1000 hoặc hệ thống dập lửa bằng bột Ansul.

Hệ thống phanh của xe tải cũng luôn được các nhà thiết kế quan tâm cải tiến. Ngày càng nhiều xe tải được sử dụng trong hầm lò để vận chuyển các sản phẩm khai thác và đất đá thải. Các xe tải Sandvik đều được lắp các hệ thống phanh dạng đĩa chạy dầu, hoàn toàn kín, bề mặt phanh được ngâm trong dầu. Tuổi thọ của phanh khoảng 8.000 đến 10.000 giờ, cao gấp nhiều lần so với 15 – 20 năm trước (1.000 giờ). Hơn thế, các sản phẩm xe tải mới nhất của Tập đoàn này hiện nay còn được lắp thêm hệ thống phanh dự phòng bằng lò xo. Nếu xảy ra sự cố, ngoài hệ thống phanh sử dụng áp lực dầu hoặc không khí, xe còn được hãm bởi các hệ thống phanh lò xo.

Với cung độ vận chuyển lớn, sự mệt mỏi của người lái xe cũng là vấn đề cần lưu tâm. Việc trang bị hệ thống cảnh báo nhằm phát ra những tín hiệu giúp lái xe tránh ngủ gật là điều rất cần thiết. Hệ thống có khả năng giám sát các hành động đều đặn của lái xe như điều khiển vô lăng hay xử lý chân ga, để nếu sau năm phút không nhân được các tín hiệu này thì lập tức sẽ cảnh báo bằng đèn tín hiệu hoặc còi.

Trong tương lai, Sheffield cho rằng, các công ty khai thác mỏ sẽ nhận được những sản phẩm xe tải được thiết kế cải tiến liên quan đến lốp xe, giá đỡ ghế, các thanh chống, bộ giảm xóc …. nhằm tạo sự êm ái nhất cho lái xe trên các địa hình gồ ghề nhất.

Theo xu hướng dịch chuyển hình thức khai thác từ lộ thiên sang hầm lò, để có thể đạt được mức sản lượng tương tự, các mỏ hầm lò cần phải giải quyết nhiều vấn đề, trong đó có việc chuyển đổi và thiết lập một hệ thống giám sát các xe tải đã được sử dụng trong khai thác lộ thiên trước đó. Mặt khác, do kích thước các đường lò không có sự thay đổi lớn nên cách duy nhất để nâng cao sản lượng là các phương tiện vận chuyển cần duy trì mức tải trọng cao hơn, an toàn hơn và thời gian vận chuyển cao hơn./.

Trung Nguyễn

Theo Tạp chí Engineering & Mining Journal Số 03/2014