Có thể bạn chưa nghe tới từ coltan, nhưng
khoáng sản này lại có mặt trong nhiều
sản phẩm mà bạn sử dụng hàng ngày.
Tuy
nhiên, khoáng sản này thường là chủ đề nóng bỏng từ nước Cộng hòa Dân chủ Congo
đang có sự tranh chấp. Sau đây là 5 thực tế về coltan mà bạn nên biết.
1.Coltan xuất hiện ở nơi nào có tantalum và
niobium
Coltan,
hoặc còn gọi là columbite-tantalite, là một quặng để người ta tách niobium và
tantalum ra. Theo một bản báo cáo năm 2014 của Cục Địa chất Mỹ (USGS), các
khoáng sản này thường đi cùng nhau, nhưng chúng có những thuộc tính và ứng dụng
rất khác nhau; gần 80 % niobium của thế
giới được sử dụng trong sản xuất thép hợp kim thấp, cường lực cao, trong khi đó
tantalum lại rất quan trọng cho ngành công nghiệp điện tử.Khoáng sản này
thuộc loại hiếm, chỉ chiếm 2 phần triệu trong vỏ Trái đất.
Brazil,
Canada và Australia là những quốc gia sản xuất hàng đầu đối với tinh quặng
khoáng tantalum và niobium. Tuy nhiên, xét về quặng tantalum được khai thác,Rwanda đứng đầu thế giới(ngay
cả mọi người đều biết khoáng sản này ở Rwanda cũng đến từ nhiều nước khác), tiếp
theo là Congo. Tại hai nước này, coltan thường được khai thác thủ công.
2. Đây là kim loại quan trọng cho điện thoại
thông minh
Khoảng
2/3 tổng lượng tantalum được sử dụng để sản xuất ra tụ điện tử , một linh kiện
cơ bản của điện thoại di động và các thiết bị điện tử khác. Tantalum đóng góp
rất lớn vào việc làm nhỏ kích thước các thiết bị điện tử cầm tay vì nó cho phép
tích điện nhiều trong các tụ điện nhỏ. Nói theo cách khác là coltan là một cấu
kiện quan trọng trong cuộc sống hiện đại.
Tantalumcũng
đặc biệt dẻo và có thể kéo thành sợi dây mỏng mảnh. Bởi vì kim loại này không
gây ra phản ứng miễn dịch trong cơ thể con người, cho nên tantalum cũng được sử
dụng để làm ra các vật dụng giải phẩu, như thay thế xương, như chất kết nối
giây thần kinh bị xé rách và như là vật liệu nối gân.
3. Coltan được khai thác thủ công
Coltan
có thể là một khoáng sản quan trọng đối với ngành điện tử như đã nêu ở trên, nhưng
phương pháp khai thác lại chẳng hiện đại tí nào. Như một báo cáo mới đây trong
tờ báo Daily Mail, coltan thường được khai thác bằng tay ở Congo, đá và cát
quặng được đãi lặng và lọc cho tới khi quặng chìm xuống đáy.
Thậm
chí ở mỏ Luwow, bây giờ được coi là một mỏ không có tranh chấp, điều kiện rất
khắc nghiệt. Tờ báo cho hay người ta sàng đãi mỗi ngày 12 giờ đồng hồ những
chẳng có qui trình an toàn khai thác nào cả.
4. Coltan là một khoáng sản tranh chấp
Nhiều
nhà đầu tư không lạ gì về tình trạng khoáng sản đầy tranh chấp này.Theo hãng
tin ABC, có những báo cáo cho thấy các nước láng giềng, trong đó có Rwanda,
Uganda và Burundi, nhập lậu coltan từ Congo để chi trả cho các cuộc tranh chấp
trong khu vực, mặc dù tất cả các nước láng giềng này điều phủ nhận điều này.
“Theo
một đánh giá, quân đội Rwandan kiếm được ít nhất cũng $250 triệu trong vòng 18
tháng bằng việc bán coltan, ngay cả khi không có coltan nào được khai thác ở Rwanda,”
ABC nói.
Vậy
toàn bộ coltan này kết thúc ở đâu? Rất
khó xác định được, nhưng các nhà đương chức đang làm hết sức mình để đảm bảo là các công ty điện tử không chi
trả cho sự tranh chấp này ở Congo bằng cách mua coltan. Ví dụ như Luật về
khoáng sản có tranh chấp của Ủy ban Chứng khoán Mỹ (một phần của Đạo luật
Dodd-Frank) yêu cầu các nhà sản xuất bán ra thị trường chứng khoán phải công
khai với các nhà đầu tư liệu bất cứ nguồn tantalum, thiếc, vàng và tungsten
đang được sử dụng có phải là nguồn nhập từ Congo không.
Bước
tiến xa nữa là Nghị viện Châu Âu trong tháng 5 vừa qua đã quyết định cấm tất cả
các sản phẩm có hàm chứa các khoáng sản có tranh chấp. Điều này nói ra là các
công ty ở Mỹ phải dần thay đổi như thế nào việc nhập khẩu coltan và các khoáng
sản có tranh chấp.
Công ty Critical Elements Corporation Rose
Project có một nguồn khoáng sản kim loại đã xác định 26.500.000 tấn, gồm 259.700 tấn ô xít lithium và
9.514.317 pounds pentoxide lantalum, và một nguồn khoáng sản suy báo 10.700.000
tấn, gồm 92.020 tấn ô xít lithium và 3.417.400 pound pentoxide tantalum.
5. Coltan nguy hại tới khỉ đột gorillas
Khai
thác coltan cũng gây ra phá hủy lớn đến môi trường sống của khỉ đột gorilla ở
Congo. Theo tờ báoCellular News, “Chương
trình Môi trường của Liên hợp quốc cho biết một số lượng lớn khỉ đột sống ở
vùng đất thấp phía đông của 7 công viên quốc gia Congo giảm tới 90 % trong 5
năm qua, và hiện nay chỉ còn lại 3.000 con.” Môi trường sống của khỉ đột gorilla
đã giảm đi vì các vùng rừng đã bị phát quang để khai thác mỏ.
Ngoài
ra, ViệnJane Goodall của Canadacho
hay có những báo cáo cho biết các nhóm nổi loạn có vũ trang và thợ mỏ ăn thị
khỉ đột, hắc tinh tinh và voi ở công viên quốc gia Kahuzi Biega và khu bảo tồn
động vật hoang dã Okapi.
Trần Minh Huân
Investing News• October 27, 2015 |